Biến đổi khí hậu nói chung và thời tiết thay đổi, hiện tượng El nino quay trở lại nói riêng đã gây ra nhiều hậu quả nghiệm trọng trên toài thế giới nửa đầu năm 2023
El nino quay trở lại, khí hậu nắng nóng bất thường không chỉ khiến cho băng tan nhanh hơn hay nên lũ lụt và nước biển dâng, còn khiến cho thảm họa cháy rừng gia tăng ở nhiều nơi và ngày càng nghiêm trọng, gần đây nhất là thảm họa cháy rừng tại Canada.
Theo AFP, Canada vẫn đang phải vật lộn để đối phó với các vụ cháy rừng khắp miền tây nước này, trong đó tỉnh bang Alberta là nơi bị ảnh hưởng nặng nhất. Tính từ đầu năm đến nay, đã có hơn 2 nghìn vụ cháy rừng, thiêu rụi hơn 3,3 triệu ha rừng tại Canada.
Khoảng 30.000 người dân Alberta đã được lệnh di tản trong 3 ngày qua do gần 100 đám cháy hoành hành, trong đó có 27 đám cháy vượt ngoài tầm kiểm soát, khiến nhiều trường học phải đóng cửa và bệnh nhân phải chuyển đi nơi khác. Tình trạng cháy rừng cũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất dầu mỏ ở Alberta, nơi chiếm khoảng 80% sản lượng dầu mỏ của Canada, khiến nhiều công ty phải thông báo tạm ngừng hoạt động.
Chính phủ Canada đã triển khai một loạt biện pháp phòng ngừa và ứng phó với nạn cháy rừng, trong đó có việc huấn luyện và triển khai khoảng 500 binh sĩ quân đội đến các điểm nóng cháy rừng. Đứng đầu trong số các biện pháp triển khai thời gian tới là việc nghiên cứu, đưa vào vận hành hệ thống vệ tinh quan sát cháy rừng chuyên dụng.
Giới phân tích cho rằng, cháy rừng trên diện rộng tại Canada là kết quả hội tụ của nhiều yếu tố, như vấn đề biến đổi khí hậu tạo điều kiện thuận lợi cho các vụ cháy rừng nghiêm trọng và xảy ra thường xuyên hơn, cũng như diễn tiến của một số hình thái thời tiết khắc nghiệt trên diện rộng làm gia tăng tình trạng cháy rừng.
Không chỉ có Canada chịu hậu quả nặng nề mà các khu vực lân cận đều bị ảnh hưởng nghiêm trong, đặc biệt là thành phố New York, Mỹ.
Cháy rừng tại Canada đang phủ khói bụi bao trùm các vùng đông bắc Mỹ, gây ảnh hưởng hàng triệu người và chất lượng không khí tại nhiều thành phố rơi xuống mức báo động. Làn khói dày đặc từ các vụ cháy rừng ở Canada đang ảnh hưởng trực tiếp tới New York dù thành phố này nằm cách hơn 400 km.
Hơn 100 triệu người tại Mỹ đang sống trong vùng có chất lượng không khí ở mức báo động do khói bụi từ các đám cháy rừng tại Canada, theo AFP dẫn thông báo của Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) ngày 7.6.
EPA cho rằng cháy rừng tại Canada là nguyên nhân chính dù việc phát thải tại địa phương và thời tiết cũng có thể là những tác nhân góp sức. Nhiều vùng bị đặt ở “mã Đỏ”, với Chỉ số chất lượng không khí (AQI) trên 151, gây hại cho toàn bộ người dân.
Khói bụi bay sang đã làm nhiều trường học tại bờ đông Mỹ hủy các hoạt động ngoài trời, hàng không bị ảnh hưởng và hàng triệu người được khuyến cáo ở trong nhà.
Thành phố New York được ghi nhận là nơi có không khí ô nhiễm nhất trong số các đô thị lớn trên thế giới vào chiều 7.6, khi AQI chạm mức 342, gấp đôi mức thường thấy ở các thành phố ô nhiễm như Dubai (UAE) và New Delhi (Ấn Độ). Thống đốc bang New York Kathy Hochul miêu tả đây là một cuộc khủng hoảng khẩn cấp khi AQI ở nhiều vùng tại bang này cao gấp 8 lần mức bình thường.
Đến chiều 7/6, một phần bán đảo Manhattan chìm trong màu cam mờ ảo khi khói che một phần ánh sáng mặt trời, ngoài ra chúng cũng khiến tầm nhìn xa bị hạn chế trong cả năm quận của thành phố và khi vực lân cận.
Theo một nghiên cứu được chia sẻ với Guardian, khói từ các vụ cháy rừng ở Canada khiến người Mỹ phải tiếp xúc với mức độ ô nhiễm không khí tồi tệ nhất do cháy rừng kể từ khi dữ liệu được thu thập năm 2006.
Ông Marshall Burke, một nhà khoa học môi trường tại Đại học Stanford, người đứng đầu công trình nghiên cứu, cho biết: “Thật kinh khủng. Chúng tôi đã phải kiểm tra 4 lần để chắc chắn điều này đang xảy ra. Chúng tôi chưa từng thấy điều gì như thế này ở bờ Đông trước đây. Đây là một sự kiện lịch sử”.
Các nhà nghiên cứu của Đại học Stanford ước tính một người Mỹ trung bình vào ngày 7/6 đã tiếp xúc với 27,5 microgam trên một mét khối vật chất dạng hạt nhỏ mang trong các đám khói. Bụi và các mảnh vụn cháy khác bị chôn sâu trong phổi khi hít vào có thể gây nguy hại cho sức khỏe, thậm chí gây tử vong
Trước tình hình trên, chính quyền New York kêu gọi người dân nên mang khẩu trang khi phải ra khỏi nhà và hạn chế ra ngoài. Nhiều trường học của thành phố cũng phải đóng cửa.
Hệ thống bệnh viện công của New York đang báo cáo sự gia tăng nhẹ về bệnh nhân mắc các bệnh về đường hô hấp do không khí bị ô nhiễm.
Tờ New York Times cho biết, New York không phải là thành phố duy nhất trong tiểu bang New York đối mặt vấn đề chất lượng không khí xuống thấp do khói từ các đám cháy rừng. Nguy cơ người dân mắc các bệnh về hô hấp có thể xảy ra trên diện rộng khi chỉ số chất lượng không khí (AQI) của Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) ghi nhận lên đã vượt qua mức 400 – thông thường chỉ số trên 300 cho thấy không khí ở mức nguy hiểm. . Ngoài New York, thành phố Philadelphia cũng nằm trong mức cảnh báo nguy hiểm về chất lượng không khí, khói thậm chí còn lan rộng đến cả phía Nam Alabama.
Còn theo hình ảnh vệ tinh của NASA, khói từ các đám cháy rừng ở Canada đang bao chùm một phần Đông Bắc và Trung Tây nước Mỹ.
Khói cháy rừng có hại thế nào?
Khói cháy rừng bao gồm một hợp chất khí phức tạp, gồm các hạt bụi mịn PM2.5 và các khí thải ô nhiêm như khí nhà kính (CO2, CH4) và các khí khác như CO, VOCs, SOx, NOx, NH3. Các hạt bụi, khí có kích cỡ chỉ bằng 1/5 đến 1/13 độ rộng tóc người, cho phép chúng xâm nhập vào sâu bên trong phổi và mạch máu, gây viêm nhiễm hoặc suy giảm sức đề kháng.
Ngoài ra, khói cháy rừng cũng có thể chứa nhiều hóa chất có thể gây ung thư, kim loại nặng hoặc nhựa. Bác sĩ hô hấp kiêm giáo sư dược tại Đại học California John Balmes chia sẻ: “Khói này ‘giống khói thuốc lá mà không có nicotine'”.
-Nguồn: Môi trường Bảo Châu tổng hợp-
